Stwierdzenie nabycia spadku – jakie dokumenty są potrzebne? Dokumentem, który uprawnia nas do przejęcia spadku jest akt poświadczenia dziedziczenia.Uzyskanie tego dokumentu wbrew pozorom nie jest skomplikowane, ponieważ wszelkie informacje przed przeprowadzeniem sprawy spadkowej możemy uzyskać od notariusza lub jednego z naszych adwokatów ze Szczecina.
Termin na zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego wynosi 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Termin ten obowiązuje wyłącznie dla nabycia przedmiotów w drodze spadku, gdy obowiązek podatkowy powstał po 31 grudnia 2008 r. Mój ojciec zmarł w listopadzie 2008 roku. Postępowanie spadkowe jeszcze się nie odbyło- jaki będę miał czas na złożenie oświadczenia do US? Ojciec miał kilka lokat bankowych- trudno będzie oszacować wszystkie składniki jego majątku. Odpowiedź: 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Po znowelizowaniu ustawy o podatku od spadków i darowizn, od 1 stycznia 2009 r. termin na zgłoszenie spadku na druku SD-Z2 (druk SD-Z1 stracił ważność wraz z końcem 2008r.) wynosi 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Z uwagi na to, że dziedziczenie potwierdzane jest co do zasady dokumentem urzędowym – w postaci postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku- zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków, obowiązek podatkowy powstaje wraz z uprawomocnieniem się spadkodawca złożył oświadczenie o przyjęciu spadku – obowiązek podatkowy powstaje w tym dniu- jeśli nie zostanie zgłoszony w tym czasie – powstaje wraz z uprawomocnieniem się postanowienia (chyba, że urząd skarbowy zareaguje szybciej).Powyższy termin obowiązuje wyłącznie dla nabycia przedmiotów w drodze spadku (darowizny nadal mają termin 30 dniowy)- jeśli obowiązek podatkowy powstał po 31 grudnia przysługuje w obrębie I grupy podatkowej z wyłączeniem teściów i zięcia/ serwis: Podatek od spadku Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie.
W literaturze i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że przepis art. 679 kpc nie tylko realizuje ochronę dziedziczenia spadkodawcy, lecz zastępuje także instytucję wznowienia postępowania w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, w drodze żądania zmiany dotychczasowego, wadliwego stwierdzenia nabycia spadku (uchwała Sądu Najwyższego Artykuły: Sprawy codzienne: spadki i darowizny, najem prywatny, nieruchomości, kupno-sprzedaż Biorąc pod uwagę inne terminy obowiązujące w prawie podatkowym, termin 6 miesięcy na zgłoszenie nabycia spadku, jest długim terminem. Co istotne, obowiązujące przepisy nie nakładają obowiązku dołączania do zgłoszenia dokumentów potwierdzających posiadanie tytułu prawnego do nabytych w drodze spadku rzeczy lub praw majątkowych. Zgłoszenie może także zostać przesłane organowi podatkowemu drogą elektroniczną. Okoliczności te powodują, ze wymóg zgłaszania nabytego w spadku majątku dla skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn nie jest uciążliwy - wyjaśniło Ministerstwo Finansów. Interpelacja nr 19203 do ministra finansów w sprawie podatku od spadków i darowizn spadkobierców zaliczanych do I grupy podatkowej Odnosząc się do ustawy o podatku od spadków i darowizn, w świetle obowiązujących przepisów prawa zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez najbliższych członków rodziny, odpowiednio: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę – zaliczanych do I grupy podatkowej, pod warunkiem zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego. Niezrozumiałe jest, dlaczego najbliższym członkom rodziny, zaliczanym do I grupy podatkowej, przysługuje prawo zwolnienia od podatku pod warunkiem zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych do urzędu skarbowego w ściśle określonym terminie 6 miesięcy. Czy w obowiązującym stanie prawym niezbędne jest zakreślenie terminu do 6 miesięcy pod rygorem utraty prawa do zwolnienia od podatku? Czy nie jest tak, iż wskazane obwarowanie ma na celu jedynie korzyści finansowe względem Skarbu Państwa? Skoro wyżej wymieni mają prawo skorzystać ze zwolnienia od podatku, gdyż są osobami najbliższymi, to niepotrzebne wydaje się wprowadzanie jakiegokolwiek terminu zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych. Mając na względzie powyższe, Czy uzależnienie możliwości skorzystania z instytucji zwolnienia od podatku od wyżej wskazanego terminu 6 miesięcy, nawet względem osób należących do I grupy podatkowej, jest słuszne, skoro dotyczy wyłącznie najbliższych członków rodziny? Czy nie należałoby pozostawić jedynie obowiązek zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych naczelnikowi urzędu skarbowego? Czy osoby te mogą czuć się pokrzywdzone jakoby przez wzgląd na korzyści finansowe Skarbu Państwa, zostały naruszone przysługujące im podstawowe prawa i wolności znajdujące unormowanie w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a dotyczące szeroko rozumianego prawa do dziedziczenia, ochrony praw dziedziczenia czy też zasady równości wobec prawa? Poseł Jerzy Jachnik 5 lutego 2018 r. Odpowiedź na interpelację nr 19203 w sprawie podatku od spadków i darowizn spadkobierców zaliczanych do I grupy podatkowej Szanowny Panie Marszałku, w odpowiedzi na interpelację poselską z dnia 20 lutego 2018 r. nr 19203 Pana Jerzego Jachnika, Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w sprawie podatku od s... DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU JEST BEZPŁATNYWYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE. Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego. REJESTRACJA dla nowych użytkowników LOGOWANIE dla użytkowników DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do: ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza) narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach kalkulatorów i baz danych działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą Czas rejestracji - ok. 1 min Uwaga Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »
Opłatę w wysokości 100 zł pobiera się również od: Apelacji, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku; Wniosku o zabezpieczenie spadku po cudzoziemcu; Wniosku o wydanie właściwemu konsulowi spadku po cudzoziemcu.
Nabyłem wraz z siostrą aktem notarialnym spadek po ojcu: 1/2 mieszkania własnościowego oraz 30 tys. zł z konta ojca. Tato zmarł przed 2 miesiącami i tydzień później przyjęliśmy po nim spadek u notariusza. Wtedy również notariusz sporządził akt nabycie spadku po zmarłej w 2001 r. mamie: po 1/3 ja, ojciec i siostra. Wcześniej nie robiliśmy postępowania spadkowego po mamie. Jak i do kiedy zgłosić spadek po mamie i po ojcu? Czy w związku z otrzymanymi środkami z konta będę płacił podatek i w jakiej wysokości? Spadek po ojcu a podatek od spadków i darowizn Zatem są to dla prawa podatkowego dwa różne zdarzenia. Pan w rozumieniu przepisów jest zstępnym (dzieckiem spadkodawcy). W przypadku spadku po tacie powinien Pan złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe na druku SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia przyjęcia spadku. Złożenie zeznania we wskazanym terminie spowoduje, że będzie Pan zwolniony w całości z podatku od spadku po tacie. Niezłożenie zeznania w tym termie spowoduje, że zapłaci Pan podatek od spadku, tak jak podatnik zaliczony do I grupy podatkowej. Wynika to z ustawy o podatku od spadków i darowizn: Kiedy należy zgłosić do US nabycie spadku? „Art. 6. 1. Obowiązek podatkowy powstaje: 1) przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku; (…).” „Art. 4a. 1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: 1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz 2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. 1a. Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. 2. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu. 3. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.” Zatem w związku z otrzymanymi środkami z konta taty nie będzie Pan płacił podatku, o ile zgłosi Pan to we właściwym czasie do US. Opodatkowanie spadku na zasadach jakie obowiązywały w 2001 r Co do zasady, do spadków i darowizn stosuje się przepisy obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego. Jednak w przypadku cytowanego przepisu art. 4a ustawy nie ma on zastosowanie do spadku po mamie (zmarła w 2001 r.). Wg przepisów przejściowych zmieniających ustawę o podatku od spadków i darowizn: do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie ustawy (nowelizującej), stosuje się przepisy w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (ustawa weszła w życie 1 stycznia 2007 r.). Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku – czyli dnia śmierci spadkodawcy. Zatem chwilą decydującą o objęciu danego spadku zwolnieniem z art. 4a ustawy lub jego brakiem jest data śmierci spadkodawcy. A to oznacza, co do zasady, opodatkowanie spadku po mamie ale na zasadach, jakie obowiązywały w 2001 r. Na zgłoszenie spadku po mamie jest więc znacznie krótszy termin – a mianowicie miesiąc od dnia przyjęcia spadku. Z ustawy: „Art. 17a. 1. Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.” Powinien Pan w zakresie spadku po mamie złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe na druku SD-3. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Data nabycia spadku wpływa na podatek, ale liczą się także wartości i limity. Od spadków płaci się podatek od spadków i darowizn. Daninę trzeba rozliczyć na specjalnym druku w ciągu miesiąca od przyjęcia spadku. Najbliższa rodzina ma jednak prawo do zwolnienia z podatku. O spadku trzeba zawiadomić urząd skarbowy.
Nikogo dzisiaj nie dziwi, że ktoś z naszej rodziny czy też znajomych mieszka na stałe za granicą. Zjawisko to spowodowane możliwością podjęcia się bardziej atrakcyjnej pracy poza rynkiem krajowym, jak również otwarciem granic i szeroko rozumianej globalizacji. Mieszkając za granicą tak jak i w Polsce z czasem gromadzimy majątek podlegający prawu dziedziczenia. Jednakże co w sytuacji, gdy spadkodawca umiera za granicą, a członkowie najbliższej rodziny, którzy zaliczają się do kręgu spadkobierców mieszkają w Polsce. Pojawia się wówczas pytanie – Jak przeprowadzić sprawę o uzyskanie spadku zagranicznego?Po pierwsze należy określić który sąd będzie właściwy do stwierdzenia nabycia spadku? W przypadku śmierci obywatela polskiego, mającego miejsce zamieszkania za granicą należy ustalić, czy w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku istnieje jurysdykcja krajowa. Jurysdykcja krajowa w prawie cywilnym oznacza ogólną właściwość tj. kompetencję sądu do rozstrzygania spraw cywilnych na jego terytorium. Właściwość sądu z kolei to pojęcie, które ogranicza się do ustalenia, który z konkretnych sądów na terytorium Polski jest właściwy do rozpoznania danej sprawy. Konsekwencją posiadania jurysdykcji krajowej jest stosowanie przez polskie sądy polskiego prawa materialnego jak i procesowego do rozstrzygnięcia jurysdykcji krajowej należą sprawy spadkowe, jeżeli spadkodawca w chwili śmierci był obywatelem polskim lub miał miejsce zamieszkania bądź miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1108 § 1 KPC) jak również w sytuacji, jeżeli majątek spadkowy albo jego znaczna część znajduje się w Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1108 § 2 KPC). Jest to jurysdykcja tzw. fakultatywna, co oznacza, że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może rozpoznać sąd polski lub sąd państwa obcego, a wniesienie sprawy do jednego z nich zależeć będzie od potencjalnych spadkobiercy. Dla przyjęcia jurysdykcji krajowej polskiej wystarczające jest zaistnienie choćby tylko jednej z okoliczności, o której mowa w przepisie art. 1108 spór pomiędzy spadkobiercami skupia się na tle jurysdykcji i ustalenia prawa właściwego dla spadku. Różniące się między sobą normy prawa spadkowego powodują, iż scheda spadkowa danego spadkobiercy ustawowego może być większa w jednym kraju niż w drugim. Dla przykładu, podział majątku spadkowego pomiędzy małżonka i dzieci spadkodawcy w większości stanów USA następuję odmiennie niż ma to miejsce w Polsce. W inny sposób dzielone są także wspólne małżeńskie nieruchomości stanowiące składniki majątku dorobkowego w sytuacji, gdy w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość położona za granicą? Niewątpliwie sądy polskie nie mają jurysdykcji krajowej w tym zakresie. Należy konsekwentnie przyjmować, że sprawa należy do jurysdykcji wyłącznej sądu państwa obcego miejsca położenia nieruchomości. Potwierdza to chociażby orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 1975 r., wydane w sprawie o sygn. akt III CZP 78/75, którego treść została powtórzona w uchwale podjętej w dniu 2 kwietnia 1982 r., w sprawie o sygn. akt III CZP 8/82. Jeżeli nieruchomość wchodząca do spadku będzie położona w Rzeczypospolitej Polskiej lub rozstrzygnięcie dotyczy praw rzeczowych na nieruchomości, wówczas jurysdykcja krajowa sądów polskich nad sprawą spadkową w tym zakresie będzie miała charakter wyłączny na podstawie art. 11102 KPC. Co więcej, zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1969 r. wydanej w sprawie o sygn. akt. III CZP 23/69, postępowanie spadkowe po cudzoziemcu w zakresie dotyczącym nieruchomości położonej w Polsce podlega wyłącznej jurysdykcji krajowej sądów polskich. Analogicznie postępowanie spadkowe po cudzoziemcu w zakresie wchodzącego do spadku własnościowego prawa do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej na terenie Polski (post. SN z dnia 13 października 1986 r., I CR 272/86), jak i gospodarstwa rolnego położonego w Polsce (por. uchw. SN z dnia 28 maja 1969 r., III CZP 23/69) podlega także wyłącznej jurysdykcji krajowej sądów polskich. Zasadą jest, że stwierdzenie nabycia spadku powinno dotyczyć całego majątku jaki pozostawił spadkodawca i że ograniczenie się do stwierdzenia nabycia spadku tylko względem części majątku spadkowego jest niedopuszczalne. Niemniej jednak z uwagi na ograniczenia wynikające z jurysdykcji należy niekiedy majątek spadkowy podzielić na dwie części: jedną stanowią nieruchomości położone zagranicą, a drugą pozostały majątek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Co w sytuacji, gdy spadkodawca pozostawił testament? Czy testament sporządzony za granicą będzie ważny?O ważności testamentu, o jego formie, w jakiej może być on sporządzony, decyduje bezwzględnie polskie prawo. Kodeks cywilny dzieli testamenty na zwykłe (art. 949–951 KC) i szczególne (art. 952–954 KC). Do testamentów zwykłych należą:1) testament własnoręczny (holograficzny – art. 949 KC);2) testament allograficzny (art. 951 KC);3) testament notarialny (art. 950 KC).Charakteryzują się one tym, że mogą być sporządzone przez każdą osobę mającą zdolność do czynności prawnych w każdym czasie. Jeżeli taki testament nie zostanie odwołany przez spadkodawcę, będzie ważny niezależnie od tego, ile czasu upłynie pomiędzy sporządzeniem testamentu a śmiercią spadkodawcy. Testament szczególny może być sporządzony tylko w razie istnienia określonych w ustawie szczególnych okoliczności, a ich moc prawna jest ograniczona w czasie (art. 955 KC). Okolicznością taką jest obawa rychłej śmierci spadkodawcy oraz brak możliwości sporządzenia testamentu we wskazanych wyżej formach. Do testamentów szczególnych należą: testament ustny, testament podróżny oraz testament wojskowy. Ważny zatem będzie testament własnoręczny (holograficzny) spisany za granicą, jeśli spełni wszystkie wymagania formalne przewidziane w polskim kodeksie cywilnym. Po pierwsze, cały tekst testamentu musi zostać spisany własnoręcznie. W XXI wieku, gdy pismo ręczne jest niemal powszechnie zastępowane wydrukami komputerowymi i w praktyce ogranicza się w zasadzie do składania podpisów, niewątpliwie wymaganie to nie jest zgodne z powszechną intuicją. W efekcie zdarzają się więc testamenty holograficzne będące wydrukami komputerowymi jedynie podpisanymi własnoręcznie przez spadkodawcę, których nie można uznać za ważnie sporządzone testamenty własnoręczne. Po drugie, testament holograficzny musi być podpisany. Brak normatywnej jednoznacznej definicji podpisu w prawie polskim powoduje, że wymaganie to jest szczególnie „zdradliwe”. Po trzecie, niezbędne jest opatrzenie testamentu własnoręcznego datą jego sporządzenia. Wymaganie to, w przeciwieństwie do dwóch poprzednich, nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Jeżeli w konkretnej sytuacji spełnione zostaną funkcje, jakich realizację ma zapewnić umieszczenie daty na akcie ostatniej woli, o których mowa w art. 949 § 2 KC, to wówczas mimo braku daty testament zostanie uznany za ważny i należy, że ważny również będzie testament notarialny w sytuacji, gdy odpowiada prawu państwa, w którym został spisany. Oznacza to że jeśli np. osoba, która chce przekazać testamentem nieruchomość znajdującą się w Polsce, a mieszka w USA, może się udać do tamtejszego notariusza, który spisze jego ostatnią wolę zgodnie z wymaganiami przewidzianymi dla testamentów przez prawo amerykańskie obowiązujące w danym stanie. Taki testament będzie wówczas ważny także w świetle prawa polskiego. Sąd Polski zachowuje w takiej sytuacji także możliwość zbadania ważności testamentu zagranicznego w świetle przepisów państwa, gdzie został sporządzony. Traci jednak tą kompetencję, gdy ważność testamentu jest przedmiotem postępowania przed sądem zagranicznym bądź, gdy została już tam wykonalności na terytorium Polski testamentu sporządzonego za granicą reguluje ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe. Zgodnie z art. 66a Prawa prywatnego międzynarodowego, który został wprowadzony mocą ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw ( z 2015 r. poz. 1137), która weszła w życie dnia 17 sierpnia 2015 r. wskazuję, że „Prawo właściwe dla spraw spadkowych określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego ( UE L 201 z str. 107, z późn. zm.).”Adwokat Iwona SmolińskaAdwokat Jarosław KurpiejewskiKontakt:Biuro w Warszawie: biuro@ w Nowym Jorku: office@

Najważniejsze dokumenty do sprawy spadkowej w sądzie, to: dołączyć tyle odpisów wniosku, ilu jest uczestników postępowania; do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należy dołączyć odpis aktu zgonu spadkodawcy. oraz odpisy aktów urodzeń (bądź aktów małżeństw – w przypadku kobiet) uczestników postępowania celem wykazania

Ojciec zmarł w 2005 r. a mama w 2013 r. Rodzice pozostawili nieruchomość, której byli właścicielami na zasadzie wspólnoty małżeńskiej. Jest nas troje ich dzieci. Brat od kilkudziesięciu lat przebywa w USA. Chcemy wystąpić do sądu ze sprawą spadkową, stąd pytania: Jak powinno wyglądać pełnomocnictwo dla mnie od brata do występowania w jego imieniu w sądzie w sprawie spadkowej? Jakie powinno być pełnomocnictwo od brata w sprawie sprzedaży nieruchomości po podziale? Sprawa o podział majątku bez obecności jednego ze spadkobierców Okoliczność, że jeden ze spadkobierców przebywa poza granicami Polski, nie musi być dużym problemem w przeprowadzeniu postępowania działowego w sądzie. Postępowanie o dział spadku i podział majątku wspólnego odbywa się w ramach postępowania nieprocesowego. Jak wskazuje art. 513 Kodeksu postępowania cywilnego ( niestawiennictwo uczestników nie tamuje rozpoznania sprawy. Przepisów o wyroku zaocznym nie stosuje się. Tak więc istnieje możliwość, że sąd wyda postanowienie w sprawie podziału nawet bez obecności Pani brata na rozprawie. Brat może oczywiście ustanowić także pełnomocnika, który będzie go reprezentował przed sądem. Art. 86 wskazuje, iż strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników. Kogo można ustanowić pełnomocnikiem w sprawie o podział majątku? W myśl art. 87 § 1 pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia. Pani brat przebywający w USA może zatem ustanowić Panią swoim pełnomocnikiem. Pełnomocnictwo może być albo procesowe – bądź to ogólne, bądź do prowadzenia poszczególnych spraw – albo do niektórych tylko czynności procesowych (art. 88 Zobacz również: Stawiennictwo nieobowiązkowe na rozprawie spadkowej Co obejmuje pełnomocnictwo procesowe? Zgodnie z art. 91 pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do: wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych, nie wyłączając powództwa wzajemnego, skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego ich wniesieniem, jako też wniesieniem interwencji głównej przeciwko mocodawcy; wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji; udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu; zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie; odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej. Jeżeli Pani brat upoważni Panią do reprezentowania go przed sądem w toku postępowania działowego, to Pani w imieniu brata będzie mogła składać w toku postępowania wnioski, pisma itp., a sąd będzie kierował korespondencję dla brata na Pani ręce. Pełnomocnictwo procesowe nie wymaga formy notarialnej lub poświadczonej urzędowo. Może zostać ono udzielone w formie zwykłej pisemnej lub być złożone ustnie do protokołu. Stosownie do art. 681 – jeżeli stwierdzenie nabycia spadku jeszcze nie nastąpiło i nie został sporządzony zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje sąd w toku postępowania działowego, stosując przepisy rozdziału. Zobacz również: Pełnomocnictwo do sprawy spadkowej Stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku w jednym postępowaniu Jeżeli więc nie było przeprowadzone postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po Pani rodzicach, to można połączyć postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku z postępowaniem działowym. Ze względu na wskazany powyżej przepis art. 681 pełnomocnictwo procesowe powinno zatem być udzielone do postępowania o stwierdzenie nabycia spadku i do postępowania działowego. Jak napisać pełnomocnictwo procesowe do postępowania w sprawie o stwierdzenie nabycia i dział spadku? Pani brat powinien zatem napisać pełnomocnictwo o treści: Ja, [IMIĘ NAZWISKO], ur. [DATA URODZENIA], zamieszkały: [ADRES ZAMIESZKANIA (w USA)], nr PESEL [o ile brat posiada, jeśli nie to nr paszportu] ustanawiam niniejszym moim pełnomocnikiem procesowym moją siostrę [IMIĘ NAZWISKO], ur. [DATA URODZENIA], zamieszkałą [ADRES ZAMIESZKANIA], nr PESEL, i upoważniam ją do reprezentowania mnie w postępowaniu sądowym o stwierdzenie nabycia spadku po mojej matce [IMIĘ NAZWISKO], zmarłej w dniu [DATA ŚMIERCI] i ojcu [IMIĘ NAZWISKO], zmarłym w dniu [DATA ŚMIERCI] oraz w postępowaniu o dział spadku po mojej matce i ojcu oraz podział majątku wspólnego małżeńskiego, stosownie do przełożonego w sądzie projektu podziału. Takie pełnomocnictwo napisane ręcznie lub maszynowo (komputerowo) i podpisane przez Pani brata będzie wystarczające do reprezentowania go przed sądem. Art. 89 § 1 wskazuje, iż pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. Zdania pierwszego nie stosuje się w przypadku dokonania czynności procesowej w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jednak pełnomocnik powinien powołać się na pełnomocnictwo, wskazując jego datę, zakres oraz okoliczności wymienione w art. 87. Zobacz również: Czy dzieci mogą zrzec się spadku na rzecz matki? Jak uwierzytelnić pełnomocnictwo? Mając na względzie powyższy przepis, wraz ze złożeniem wniosku do sądu powinno zostać także złożone pełnomocnictwo. Może się zdarzyć, że sąd zażąda uwierzytelnienia pełnomocnictwa (ale wyłącznie wówczas gdyby miał jakieś wątpliwości). Gdyby tak się stało, to Pani brat powinien udać się do konsula RP lub amerykańskiego notariusza w celu poświadczenia podpisu na pełnomocnictwie. Poświadczenie własnoręczności podpisu następuje poprzez złożenie podpisu w obecności konsula, który potwierdza tożsamość osoby składającej podpis na podstawie okazanego dokumentu tożsamości. Gdyby Pani brat poświadczał własnoręczność swojego podpisu przez notariusza publicznego (notary public), to wówczas musiałby uzyskać także klauzulę apostille, wydawaną przed odpowiednie organy stanowe (najczęściej Secretary of State lub Department of State). Myślę jednak, że prawdopodobieństwo tego, że sąd zażąda urzędowego poświadczenia podpisu pod pełnomocnictwem, jest niewielkie. Jako że dział spadku i podział majątku wspólnego małżeńskiego ma być przeprowadzony jak rozumiem na podstawie zgodnego projektu przedłożonego przez strony, to warto, aby Pani brat podpisał się osobiście pod tym projektem. Jeżeli więc stworzycie Państwo projekt działu spadku połączonego z podziałem majątku wspólnego małżeńskiego, to warto, aby Pani brat przebywający w USA podpisał ten projekt, a także wniosek o wszczęcie postępowania i przesłał je Pani lub rodzeństwu pocztą, a następnie żeby ten wniosek podpisali pozostali spadkobiercy i żeby dopiero po podpisaniu przez wszystkich uczestników tego projektu i wniosku o przeprowadzenie postępowania działowego został złożony w sądzie wraz z pełnomocnictwem. Oczywiście może się zdarzyć, że mimo ustanowienia pełnomocnika, podpisania przez brata wniosku o przeprowadzenie postępowania działowego i zgodnego projektu podziału majątku, sąd wezwie Pani brata do osobistego stawiennictwa na rozprawie np. w celu odebrania zapewnienia spadkowego. W myśl art. 671 § 1 – za dowód, że nie ma innych spadkobierców, może być przyjęte zapewnienie złożone przez zgłaszającego się spadkobiercę. Oświadczenie zgłaszającego się o istnieniu innych żyjących spadkobiercach Wedle § 2 art. 671 w zapewnieniu zgłaszający się powinien złożyć oświadczenie co do wszystkiego, co mu jest wiadome o: istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi; testamentach spadkodawcy. Pod względem skutków karnych zapewnienie jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego zapewnienie (art. 671 § 3 Jak polski sąd może przesłuchać osobę mieszkająca w USA? Jeżeli sąd wezwie brata do osobistego stawiennictwa na rozprawie, a on nie będzie mógł stawić się w sądzie na tę rozprawę, to będzie on mógł wystąpić do sądu o przesłuchanie go przez polskiego konsula w USA, jednocześnie wyjaśniając powody, dla których nie będzie on mógł stawić się w sądzie na jego wezwanie (duża odległość, koszty, brak czasu itp.). Art. 1134 wskazuje bowiem, iż sądy mogą występować do polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego o przeprowadzenie dowodu lub o doręczenie pisma, jeżeli osoba mająca być przesłuchana lub odbiorca pisma jest obywatelem polskim przebywającym za granicą. Reasumując, w sprawie polecałabym: sporządzenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku połączony z podziałem majątku wspólnego małżeńskiego wraz z projektem tego podziału; podpisanie wniosku i projektu podziału przez brata mieszkającego w USA; sporządzenie przez brata mieszkającego w USA pisemnego pełnomocnictwa dla Pani do reprezentowania go przed sądem w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku i postępowaniu działowym; złożenie w sądzie podpisanych przez wszystkich spadkobierców wniosku o stwierdzenie nabycia spadku i o dział spadku wraz z podpisanym przez wszystkich projektem podziału oraz podpisanym przez brata pełnomocnictwem. Co się tyczy sprzedaży mieszkania – jest to odrębna kwestia. Pełnomocnictwo do sprzedaży mieszkania Oczywiście brat może ustanowić Panią swoim pełnomocnikiem do sprzedaży mieszkania. Pełnomocnictwo do zbycia mieszkania powinno być jednakże udzielone w formie aktu notarialnego, a więc w takiej samej formie, w jakiej musi być zawarta umowa sprzedaży mieszkania. Jak wskazuje art. 158 Kodeksu cywilnego – umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione. Z kolei stosownie do art. 99 § 1 jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Aby Pani brat ustanowił Panią swoim pełnomocnikiem do sprzedaży mieszkania, musi być zatem wymagane pełnomocnictwo notarialne. W celu sporządzenia pełnomocnictwa notarialnego może on skorzystać z usług amerykańskiego notariusza. Pełnomocnictwo notarialne (jak i każdy inny akt notarialny) sporządzone w USA powinno być zaopatrzone w apostille. Apostille jest rodzajem zaświadczenia, na podstawie którego dokumenty urzędowe (w tym akty notarialne) wydane na terytorium danego państwa będącego stroną międzynarodowej Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych sporządzonej w dniu 5 października 1961 r. w Hadze (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz. 938 i 939), są respektowane na terytorium innego państwa będącego stroną tejże konwencji. Polska przystąpiła do tej konwencji z dniem 14 sierpnia 2005 roku, a Stany Zjednoczone w dniu 15 października 1981 roku. Poświadczeń apostille w USA dokonują uprawnione urzędy stanowe. Pełnomocnictwo sporządzone przez amerykańskiego notariusza zaopatrzone w apostille będzie dopuszczone do obrotu prawnego w Polsce. Jeżeli pełnomocnictwo zostanie sporządzone w języku angielskim będzie trzeba dokonać tłumaczenia przysięgłego tego pełnomocnictwa i klauzuli apostille. Posiadając pełnomocnictwo do sprzedaży mieszkania będzie Pani mogła sprzedać mieszkanie w imieniu brata. Zobacz również: Pełnomocnictwo do działu spadku u notariusza Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

nieprawomocny wyrok WSA w Łodzi z 3 lutego 2022 r. (III SA/Łd 904/21)1) Posiadanie statusu uczestnika postępowania o stwierdzenie nabycia spadku stanowi o posiadaniu interesu prawnego w uzyskaniu danych innych uczestników tego rodzaju postępowania, w sytuacji, gdy o ich podanie występuje się do organu administracji wykonując konkretne zobowiązanie sądu cywilnego.

Po co spadkobiercy stwierdzenie nabycia spadku? Czy jest ono obowiązkowe? Jak wygląda sprawa o stwierdzenie nabycia spadku i jakie wiążą się z tym koszty? Stwierdzenia nabycia spadku mogą żądać nie tylko spadkobiercy, ale też może złożyć wniosek?Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Istotne jest zatem posiadanie interesu prawnego. Kto go posiada? Całkiem szerokie grono podmiotów. W szczególności taki interes ma:spadkobierca,zapisobierca,wierzyciel spadkodawcy,wierzyciel oraz inne osoby są zainteresowane, by formalnie potwierdzić prawa do spadku po zmarłym. Każdej z tych osób zależy na tym z innej przyczyny:spadkobiercy – aby mógł wykazać swoje prawa do spadku;zapisobiercy – bo zamierza domagać się wykonania zapisu przez spadkobiercę,wierzycielom – bo będą mogli dochodzić spłaty swoich należności od sądowa od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest stała – nie zależy od wartości spadku i wynosi 50 zł. Czy stwierdzenie nabycia spadku jest obowiązkowe?Żaden przepis wprost nie nakazuje przeprowadzenia sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, podobnie zresztą jak np. sprawy o dział spadku. W interesie samego spadkobiercy jest uzyskanie formalnego potwierdzenia praw do spadku. Względem osoby trzeciej, która nie rości sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, spadkobierca może udowodnić swoje prawa wynikające z dziedziczenia tylko stwierdzeniem nabycia spadku albo zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia. Bez któregoś z tych dokumentów spadkobierca (mimo że formalnie jest właścicielem majątku spadkodawcy) nie może skutecznie domagać się od osób trzecich określonego działania – np. nie może wezwać dłużnika spadkodawcy do spłaty obowiązek może również wynikać pośrednio z innych przepisów. W sytuacji, gdy do spadku wchodzi nieruchomość, spadkobierca z chwilą śmierci spadkodawcy staje się jej właścicielem. Z przepisów regulujących problematykę ksiąg wieczystych wynika zobowiązanie niezwłocznego ujawnienia osoby właściciela w księdze wieczystej. Niewykonanie tego obowiązku zagrożone jest karą finansową, a opieszały właściciel może ponosić również odpowiedzialność za szkody z tym związane. Spadkobierca powinien zatem złożyć wniosek do sądu prowadzącego księgę wieczystą celem ujawnienia siebie jako nowego właściciela nieruchomości. Jednak do takiego wniosku musi załączyć jeden ze wspomnianych dokumentów (stwierdzenie nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia). Nie można w tej sprawie oprzeć się jedynie na zapewnieniu spadkobiercy, że przysługują mu prawa do spadku, w skład którego wchodzi do sąduWnioskodawca celem stwierdzenia nabycia spadku składa do sądu wniosek. Wyłącznie właściwym do rozstrzygnięcia tej sprawy w pierwszej instancji będzie sąd rejonowy, w obrębie którego spadkodawca miał ostatnie miejsca zwykłego pobytu, a jeżeli jego miejsca zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku). Jeśli przy pomocy tych reguł nadal nie można wyznaczyć sądu do rozstrzygnięcia sprawy, sądem spadku będzie sąd rejonowy dla nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku (art. 1026 Kodeksu cywilnego). We wniosku należy:wskazać, kto jest wnioskodawcą (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, PESEL),wskazać, kto jest spadkobiercą (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, PESEL),uzasadnić wniosek i przedstawić dowód śmierci spadkodawcy (odpis aktu zgony), określić, czego wnioskodawca się domaga – tj. stwierdzenia nabycia spadku przez ściśle określonych spadkobierców, w określonych częściach, na podstawie ustawy lub testamentu, oraz wykazać, że spadkobiercy mają prawo do spadku (w przypadku dziedziczenia ustawowego załączając odpisy np. aktów urodzenia, z których wynikać będzie pokrewieństwo spadkobierców względem spadkodawcy),załączyć odpis wniosku dla każdego z uczestników postępowania (np. jeśli wnioskodawca wskazał, że oprócz niego dziedziczy jeszcze 3 spadkobierców – musi załączyć 3 odpisy całego wniosku i załączników).Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności sprawdza, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje się po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. W postanowieniu tym sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd nie dzieli spadku, nie przekazuje spadkobiercom na wyłączną własność konkretnie wskazanych składników majątku. Stwierdza jedynie kto, na jakiej podstawie (ustawa lub testament) i w jakiej wysokości nabywa prawa do spadku jako postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadkuZ prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku wiąże się bardzo ważne domniemanie prawne - domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest zatem w sytuacji, gdy po kilku latach o stwierdzenia spadku przykładowo odnaleziono testament spadkodawcy, w którym całkowicie odmiennie określono krąg spadkobierców? Konieczne będzie przeprowadzenie kolejnej sprawy spadkowej. Dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia które nie brały udziału w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, mogą wystąpić o zmianę postanowienia w każdym czasie. Jednakże ten, kto był uczestnikiem pierwotnego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę 2015 r. wydane zostało postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Obecnie Pan Tomasz domaga się zmiany tego postanowienia, gdyż odnalazł w dokumentach rodzinnych testament, w którym spadkodawca rozporządził swoim majątkiem. Ma na to rok od chwili, gdy ten testament odnalazł. Gdyby się jednak okazało, że Pan Tomasz był uczestnikiem sprawy, która zakończyła się w 2015 r. i już wtedy wiedział o istnieniu testamentu, to nie może powoływać się na tę okoliczność i dochodzić zmiany tego postanowienia (choć mogłaby to zrobić inna zainteresowana sprawą osoba, która dopiero teraz pozyskała informację o istnieniu tego dokumentu).Prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku oraz prawomocne postanowienie uchylające lub zmieniające postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku sąd niezwłocznie wpisuje do Rejestru Spadkowego.“Przepis art. 679 § 1 zdanie drugie (mówiący o niemożności powołania się przez uczestnika wcześniejszego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku na okoliczność, która już wtedy była mu wiadoma – przyp. red.) ma zastosowanie do spadkobiercy uczestnika postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, w razie zatajenia przez tego uczestnika istnienia testamentu” – stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 marca 2001 r., sygn. akt III CZP 4/01. Stwierdzenie nabycia spadku u notariuszaFormalne stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić również w formie aktu notarialnego (akt poświadczenia dziedziczenia). Jest to zupełnie inna procedura - szybsza niż droga sądowa. Rozstrzygnięcia w tym trybie domagać się mogą jedynie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Nie w każdym przypadku można skorzystać z drogi notarialnej – przykładowo jeśli spadkodawca pozostawił testament szczególny (np. testament ustny), stwierdzenia nabycia spadku można domagać się jedynie na drodze zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia, ma on taką samą moc prawną jak prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
2jEYg. 456 337 403 429 233 476 371 450 215

stwierdzenie nabycia spadku w usa